Швейцарияда жылда отузунчу сентябрда “Мал жайлоодон түштү” "La descente des vaches" майрамын кылышат. Жөн да майрам эмес, аны эларалык деңгээлде уюштурушат. Кечээ атайын барып Сан Серг айылындагы майрамга кызым Арууке экөөбүз барып катышып келдик. Жүздөгөн уйлардын ар бирин гүл менен кооздойт, мойнуна коңгуроолор тагышат, өздөрү “артист” көйнөктөрүн кийишет, “Уй жөнүндө” мелодияларын аткарышат, ошентип шөкөт менен элди аралап өтөт. Эмне үчүн мынчалык чоң майрам? Маңызы эң жөнөкөй жана маанилүү: -Швейцария эли мал киндиктүү эл, малды жогорку деңгээлде аздектеп багат, мына көргүлө, Швейцария уйлары абасы таза, чөбү ширин тоо кырында жашайт, ошол үчүн швейцария сүтү, швейцария сыры баарынан таза, сапаттуу…” маңызында. Бул дүйнөгө болуп көрбөгөндөй реклама! Бирок “капитализм” келгенге чейин деле ошентип келишкен. Улуттук салт болуп калган.
En tant que journaliste, j’ai beaucoup voyagé et j'ai visité beaucoup de pays avec des montagnes magnifiques, venant moi-même d’un pays avec des montagnes éminentes, et avec des traditions ancestrales. La désalpe signifie la descente des vaches. Cette tradition ancestrale s’est transformée depuis 32 ans en une grande fête populaire.
Cet automne, j’y ai participé à Saint-Cergue. J'ai dû choisir une fête, car celle-ci se déroule à la même période dans tous les cantons de Suisse.
De milliers de visiteurs : un spectacle somptueux
Selon la carte routière, le trajet de Genève à Saint-Cergue était de 35 minutes, mais celui-ci a duré plus d’une heure. Dix kilomètres avant le village, il y avait un énorme embouteillage, car des milliers de visiteurs venus de partout voulaient y participer. Il y avait tellement de visiteurs extérieurs que la mairie du village a dû organiser un grand parking à plus de 15 kilomètres de Saint-Cergue, avec une navette de bus jusqu’au village. La chaleur du dernier jour de septembre était forte. Certaines personnes impatientes ne voulaient pas attendre la navette et se dirigeaient vers le village par la forêt. Tout ça était spectaculaire en raison de la somptuosité de la désalpe.
Un peu d’histoire
Saint- Cergue est une commune suisse du canton de Vaud, entourée de montagnes et de forêts avec ses 2800 habitants. En 1798, Saint-Cergue passe sous domination de la France napoléonienne, puis devient en 1803 une commune du nouveau Canton de Vaud. Un monsieur vêtu du costume traditionnel m'a dit fièrement qu'en 1733 Jean-Jacques Rousseau était passé par le centre du village et que depuis, cette place et la rue principale portent son nom. Comme dans tous les villages suisses, à Saint-Cergue régnaient la sérénité et la paix. Et la nature était si belle.
As a journalist, I have travelled extensively and visited many countries with magnificent mountains, myself coming from a country with eminent mountains and age-old traditions. Desalpe means the descent of the cows. Over the past 32 years, this age-old tradition has been transformed into a major popular festival.
This autumn, I took part in it in Saint-Cergue. I had to choose a festival, because it takes place at the same time in every canton of Switzerland.
Thousands of visitors: a sumptuous spectacle
According
to the road map, the journey from Geneva to Saint-Cergue took 35
minutes, but it actually took over an hour. Ten kilometres before the
village, there was a huge traffic jam, as thousands of visitors from
all over wanted to take part. There were so many outside visitors
that the village council had to organise a large car park more than
15 kilometres from Saint-Cergue, with a shuttle bus to the village.
The heat on the last day of September was intense. Some impatient
people didn't want to wait for the shuttle bus and headed towards the
village through the forest. It was all spectacular because of the
sumptuousness of the desalpe.
A little history
Saint-Cergue is a Swiss municipality in the canton of Vaud, surrounded by mountains and forests, with a population of 2,800. In 1798, Saint-Cergue came under the domination of Napoleonic France, before becoming a commune of the new Canton of Vaud in 1803. A gentleman dressed in traditional costume proudly told me that in 1733 Jean-Jacques Rousseau passed through the centre of the village, and since then this square and the main street have been named after him. As in all Swiss villages, serenity and peace reigned in Saint-Cergue. And nature was so beautiful.
An event reminiscent of Soviet parades
Как журналист, я много путешествовал и побывал во многих странах с великолепными горами, сам я родом из страны с выдающимися горами и вековыми традициями. Десальпе означает "спуск коров". За последние 32 года эта вековая традиция превратилась в крупный народный фестиваль.
Этой осенью я принял участие в нем в Сен-Серж. Мне пришлось выбирать фестиваль, потому что он проходит в одно и то же время во всех кантонах Швейцарии.
Тысячи посетителей: роскошное зрелище
Согласно карте дорог, путь от Женевы до Сен-Сержа занимает 35 минут, но на самом деле он занял больше часа. За десять километров до деревни образовалась огромная пробка, так как тысячи гостей со всех концов хотели принять в ней участие. Сторонних посетителей было так много, что сельскому совету пришлось организовать большую автостоянку в 15 километрах от Сен-Сержа, а до деревни ходил рейсовый автобус. В последний день сентября стояла сильная жара. Некоторые нетерпеливые люди не захотели ждать маршрутку и направились в деревню через лес. Все это выглядело эффектно из-за роскоши десальпе.
Карап олтуруп ойлодум: Кыргызстан аймагы бул өлкөдөн дээрлик төрт эсе чоң, калкы алар 8 миллион болсо биз 7 миллион, демек, кол жетпеген таза жерлер, жайлоо жерлер буларга караганда бизде көп. Мындай майрамды мына биз уюштурсак тимеле жарашар эле. Биз болгону колдо барды даңаза кылганды билбейбиз. Дыйканчылыктын үнү угулбайт, мал чарбачылык уктап жатат, бизде болгону “саясат гана эң маанилүү баарынан” Биздин мандем ушул жерде… Биздин деле уй, топоз, жылкы, кулун, төөлөрүбүз, кой-эчкилер гүл тагынып эл алдынан бир өткөнгө татыксыз беле…?! Ушуну ойлонуп көрүүбүз керек!!!
Une
manifestation qui rappelle les parades soviétiques
Durant la désalpe, le troupeau de vaches a traversé trois fois le centre du village, accompagné des bergers et des paysans. C'étaient les moments que j'attendais. Toutes les vaches étaient décorées de fleurs et de leurs plus belles cloches... Les jeunes bergers, des filles et des garçons, gardaient avec soin la ligne et la distance entre les vaches. Et derrière, les artistes jouaient des instruments nationaux et chantaient "Le ranz des vaches".
Cette image me rappelle les parades soviétiques quand j'étais jeune. Tous les travailleurs d'usine et de fabrique, les fonctionnaires, les paysans, les étudiants et les écoliers passaient par la grand place du ville tenant des fleurs dans leurs mains. Après la chute de l'URSS, tout s’est arrêté comme si l’eau avait été coupée. Depuis, non seulement les vaches, mais même les gens ne font plus de manifestations festives comme ici. Alors avec cette tradition, les Suisses montrent au monde comment faire de l'élevage en manière de qualité et de soin. Les Suisses font également une grande publicité pour les produits laitiers et le fromage suisse. Les événements de désalpe se passent dans toute la Suisse et ils attirent des milliers de touristes.
Après une journée d'émotions sur les alpages, est née l’idée de faire un événement similaire dans mon pays au Kirghizistan grâce à mon association "Alpalatoo". Celle-ci a été créée pour faire des liens culturels entre l'Asie Centrale et la Suisse. Elle fonctionne avec des projets bilatéraux entre les continents.
During the desalp, the herd of cows passed through the centre of the village three times, accompanied by the shepherds and farmers. These were the moments I'd been waiting for. All the cows were decorated with flowers and their most beautiful bells... The young shepherds, girls and boys, carefully kept the line and distance between the cows. Behind them, the artists played national instruments and sang "Le ranz des vaches".
This image reminds me of the Soviet parades when I was young. All the factory workers, civil servants, peasants, students and schoolchildren would pass through the town square holding flowers in their hands. After the fall of the USSR, everything stopped as if the water had been cut off. Since then, not only the cows, but even the people have stopped holding festive events like we do here. So with this tradition, the Swiss are showing the world how to rear cattle with quality and care. The Swiss also do a lot of advertising for Swiss dairy products and cheese. Desalping events are held all over Switzerland and attract thousands of tourists.
After a day of emotions on the mountain pastures, the idea was born of organising a similar event in my country, Kyrgyzstan, thanks to my association 'Alpalatoo'. The association was set up to create cultural links between Central Asia and Switzerland. It works with bilateral projects between the continents.
Немного истории
Сен-Серж - швейцарская коммуна в кантоне Во, окруженная горами и лесами, с населением 2 800 человек. В 1798 году Сен-Серг попал под власть наполеоновской Франции, а в 1803 году стал коммуной нового кантона Во. Джентльмен в традиционном костюме с гордостью рассказал мне, что в 1733 году через центр деревни проезжал Жан-Жак Руссо, и с тех пор эта площадь и главная улица названы в его честь. Как и во всех швейцарских деревнях, в Сен-Серже царили спокойствие и умиротворение. А природа была так прекрасна.
Мероприятие, напоминающее советские парады
Во время
опреснения стадо коров трижды проходило
через центр деревни в сопровождении
пастухов и фермеров. Это были моменты,
которых я так ждала. Все коровы были
украшены цветами и самыми красивыми
колокольчиками... Молодые пастухи,
девочки и мальчики, тщательно соблюдали
очередь и расстояние между коровами. А
позади них артисты играли на национальных
инструментах и пели "Le
ranz
des
vaches".
Это
изображение напоминает мне о советских
парадах, когда я был молод. Все рабочие,
служащие, крестьяне, студенты и школьники
проходили через городскую площадь с
цветами в руках. После распада СССР все
остановилось, как будто воду перекрыли.
С тех пор не только коровы, но даже люди
перестали проводить праздничные
мероприятия, как это делаем мы. Таким
образом, этой традицией швейцарцы
показывают всему миру, как нужно
качественно и бережно выращивать скот.
Швейцарцы также много рекламируют
швейцарские молочные продукты и сыры.
Мероприятия по десалпингу проходят по
всей Швейцарии и привлекают тысячи
туристов.
После
дня эмоций на горных пастбищах родилась
идея организовать подобное мероприятие
в моей стране, Кыргызстане, благодаря
моей ассоциации "Алпалатоо". Эта
ассоциация была создана для налаживания
культурных связей между Центральной
Азией и Швейцарией. Она работает над
двусторонними проектами между
континентами.
